Love and Understand Սիրել, լսել, տեսնել և հասկանալ միմյանց ոչ միայն մինչև ամուսնանալը, այլև ամուսնությունից հետո հնարավոր է: Ամուսնանալով, թե տղամարդը, թե կինը իրենց նորաստեղց ընտանիք են բերում հայրական տանից վերցրած արժեքներ: Իսկ դրանցից յուրքաքանչյուրը ունի իր օրենքները, ձևերը և ժամանակը, որը հաճախ չի համապատասխանում  զուգընկերոջ ընդունած արժեքներին: Օրինակ` կնոջ հայրական տանը ընթրում էին այն ժամանակ, երբ տուն էր վերադառնում տան տղամարդը, իսկ ամուսնու ընտանիքում ընթրում էին այն ժամանակ, երբ հարմար էր, կամ երբ աշխատանքն ավարտվում էր և այլն: Նոր ընտանիք կազմելով երիտասարդ կինը փորձում է ընթրել այդպիսի կարգ ու կանոնով, որը նա համարում է միակ ճիշտ ձևը: Նա սպասում է ուշ երեկոյան իր սիրելիին, որի համար պատրաստել է համեղ ընթրիք, իսկ սիրելին տուն է գալիս շատ ուշ, այդ թվում և արդեն ընթրած /ճանապարհին, ընկերների հետ, հայրական տանը և այլն/: Ահա և ընտանեկան կոնֆլիկտը պատրաստ է: Երբ այսպես ասած վեճերի զամբյուղը լցվում է ամուսինները սկսում են հեռանալ, օտարանալ միմյանցից` չհասկանալով ինչ է կատարվում, ինչից է այդքան հաճախ վեճեր լինում և կարող են վերադարձնել նախկին սերն ու երջանկությունը, մեղադրում են մեկը մյուսին: Ամուսինների փոխհարաբերությունների պարզաբանման ժամանակ պարզվում է, որ նրանք “չեն լսում” և “չեն տեսնում” միմյանց: Ամուսինները հաճախ վախենում են միմյանց ասեն իրենց անձնական խնդիրների և ներքին անհանգստությունների մասին` զգուշանալով թույլ չերևալուց կամ էլ թիկունքից հարցած չստանալուց. հաջորդ վեճ ընթացքում: Ուսիտի իրական ներքին խնդիրները “դիմակավորված” հանդես են գալիս անձնական, սոցիալական, կենցաղային և մանր մուն խնդիրներով: Շատ հաճախ հանգում են օրիգինալ եզրակացության “Մեղավորը դու ես և քո ծնողներն են”: Եվ հանկարծ հայտնվում են հարազատ բարեկամներ, ընկերներ և ծնողեր ու բոլորը իրենց խորհուրդներն են տալիս, թե որտեղ, ում, ինչ պատասխան տա, ինչպես իրեն պահի և այլն: Բայց չմտածելով, որ կոնֆլիկտի “հեղինակները” երկուսն են` ամուսինները, ու հենց իրենք ել պատասխանատու են ծավալվող կոնֆլիկտին: Չդիմանալով հուզական և հոգևոր լարվածությանը, նախկին սիրահարվածները միմյանցից փախուստի են դիմում: Բարդ իրավիճակներում և փոխհարաբերություններում մարդիկ սովոր են մեղադրել դիմացինին, բոլորին, բայց ոչ մի դեպքում իրենց: Բոլորին էլ հայտնի է, որ կատարյալ մարդ չկա և դա վերաբերում է ամուսիններից երկուսին էլ:  Չի կարելի ասել, թե զուգընկերը չի ցանկանում կայուն փոխհարաբերություններ, չի ցանկանում ինչ-որ բան փոխել հարաբերություններում: Ցանկանում են և նույնիսկ շատ են ձգտում: Բայց խնդիրը նրանում է, որ նրանք անընդհատ նույն կետի շուրջ են պտտվում: Նրանց մտքով չի էլ անցնում, որ դուրս գան այդ շրջանից: Երբ դիմում են ընտանեկան հոգեբանի, իրենց համար բացահայտում է, որ շատ կոնֆլիկտներ կարող են լուծվել, նույնիսկ կոնֆլիկտի չհասնել, եթե արտահայտեն իրենց ցանկությունները և պահանջները երկուսի համար հասկանալի լեզվով, այսինքն լսեն միմյանց, նայեն իրար աչքրի և այլն: Եվ երբ սկսում են իրար ուղղակի լսել ու ընդունել, ապա հասկանում են, որ կարող են միմյանց զիջել, ընդառաջել: Զրուցելով միմյանց հետ սպասելիքների և ցանկություների մասին յուրաքնաչյուրը ստանում է լսված լինելու հնարավորություն, որը մեծ քայլ է առողջ և անկեղծ հարաբերություներ ձևավորելու համար: Սիրեք միմյանց, անկեղծ եղեք ու գնահատեք այն ինչ ունեք:

Համբույրի էմոցիոնալ կողմը ԷՄՈՑԻՈՆԱԼ ԽՆԴԻՐՆԵՐ Համբուրվելիս դուք այնքան լավ եք զգում ձեզ, որ թվում է թե դուք կարող եք պայթել հաճույքից: Դուք գլխապտույտ եք զգում կամ ձեզ թվում է թե ձեր սիրտն աշխատում է անչափելի մեծ արագությամբ: Դող, վախի զգացում, քրտինք... Այս ամենը ազդեցություն է ունենում համբույրից ստացած զգացողության վրա: Սակայն սրանցից եւ ոչ մեկը խնդիր չի հանդիսանում: Խնդիրը սրանց գոյության եւ առաջացման հիմքն է` պատճառները: Գրեթե բոլոր մարդիկ իրենց կյանքի ընթացքում ապրում ու հաղթահարում են նմանատիպ խնդիրներ: Սա հանդիսանում է այն բանի վկան, որ մարդու ներքինում կան հոգեբանական բարիերներ, որոնք նա ինքնուրույն չի կարող հաղթահարել, որպեսզի ճաշակի համբույրի հաճույքը: Դրանք այնպիսի խնդիրներ են, ինչպիսիք են վախը, անինքնավստահությունը, անհաստատակամությունը, ծնողների ճնշող ազդեցությունը: Քանի դեռ մարդու ներքնաշխարհում կան նման էմոցիոնալ խնդիրներ, նա չի կարողանում հաստատվել ու զգալ իրեն որպես լիարժեք մարդ: Առաջանում է կաշկանդվածություն, որը պետք չէ շփոթել ամոթխածության հետ: Նմանատիպ խնդիրները մեծ ազդեցություն են ունենում մարդու կարիերայի ու ինքնահաստատման վրա: ԾՆՈՂՆԵՐԻ ԴԵՐԸ ՀԱՄԲՈւՅՐԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ԽՆԴԻՐՆԵՐՈւՄ Շատ հաճախ ծնողներն են իրենց երեխաների մեջ կրթում ամենամեծ էմոցիոնալ խնդիրները: Դեռահասների մեծ մասը բողոքում է. ՙԾնողներս ինձ արգելում են համբույրի մասին գրքեր բերել տուն՚: Ծնողն արգելելով կարդալ երեխային նմանատիպ գրականություն` մեծ սխալ է գործում: ՙՄայրս արգելում է ինձ համբուրվել ընկերոջս հետ՚, ՙԾնողներս հետեւում են, որ ես չհամբուրվեմ աղջիկների հետ՚: Սա ճիշտ չէ: Ծնողների նման պահավածքը միայն կստիպի երեխային ավելի խորամանկ խաբելու ձեւեր գտնել: Խորհուրդ ծնողներին. փոքր ինչ թուլացրեք երեխաների կապանքները: Արգելելու եւ կապանքների մեջ պահելու փոխարեն, զրուցեք երեխայի հետ այն թեմաների շուրջ, որով նա հետաքրքրված է: Զսպվածություն դաստիարակելու հետ միաժամանակ օգնեք երեխային հաղթահարել էմոցիոնալ խնդիրները: Աչքաթող չանելով` երբեմն թույլ տվեք նրան թվա, թե իրեն չեն հետեւում: ՀԱՄԲՈւՅՐԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ԱՄԵՆԱՄԵԾ ԷՄՈՑԻՈՆԱԼ ԽՆԴԻՐԸ Ամենամեծ խնդիրը զուգընկերոջ մտացածն ու զգացածը հասկանալու անկարողությունն է: Գրեթե բոլորը կարող են հայտնվել նման իրավիճակում: Երբ դիմացինի զգացողության մասին անվստահությունն ու համբույրից ստացած հաճույքը միախառնվում են, այդտեղ էլ հենց առաջանում է էմոցիոնալ խնդիրը: Շատ երիտասարդների (մեծամասամբ տղաների) հուզում է հետեւյալ հարցը. ՙԻսկ գուցե նրան դուր չի գալիս, թե ինչպես եմ ես համբուրվում՚: Եթե դուք կարդայիք նրա մտքերը, ապա միանգամից պարզ կդառնար, թե ինչ է պետք անել նրան հաճույք պարգեւելու համար: Քանի որ դա անհնար է, մնում է սպասել, թե երբ ձեր ընկերուհին կդադարի ամաչելուց ու կարտահայտվի իր զգացմունքների ու զգացողությունների մասին: Ուղղակի համբուրվելիս փակեք ձեր աչքերն ու մտածեք միայն այն մասին, թե որքան շատ եք դուք սիրում ձեր սիրած էակին: Տղաներին. համբուրվող աղջկա լռությունն ավելի շատ ինֆորմացիա է պարունակում, քան խոսքը: Փորձեք ընթերցել նրա լռությունը: ՀԱՄԲՈՒՅՐԻ ՎԱԽԸ Ձեր սրտի արագությունն արագանում է, ծնկները դողում են, քրտնում են ձեռքերի ափերը: Դուք պապանձված կանգնած եք ձեր ընկերուհու կողքին, կարծես կաթվածահար լինեք: Այս խնդիրը շատ տարածված է. հարցվածների մոտ 15%-ը ասում են, որ վախենում են համբույրից: Այս զգացողությունը հիմնականում հանդիպում է այնպիսի մարդկանց մոտ, որոնք ունեն մեծ պատասխանատվության զգացում, որոնք ձգտում են միայն բարի գործեր անել շրջապատի համար: Այսպիսի մարդկանց պետք է սովորել համբուրվելու ժամանակ թուլանալ: Երբեմն փորձեք միտումնավոր սխալներ թույլ տալ ձեր գործողություններում: Ավելի արագ ու հեշտ կհաղթահարվեն ներքին խնդիրները: ԵՍ ԱՄԱՉԿՈՏ ԵՄ Մի անհանգստացիր: Ամաչկոտների հետ համբուրվելն ավելի հետաքրքիր է: Ամաչկոտությունը այս պարագայում ոչ թե թերություն, այլ առավելություն է: Դու յուրահատուկ մարդու տպավորություն կթողնես: Եթե շատ ես ամաչում փորձիր համարձակություն գտնել քո մեջ ու համբուրել աղջկան հրաժեշտ տալուց: Եթե սա հաջողվի, փորձիր հաջորդ անգամ համբուրել նրան ողջունելուց: Հետո փորձիր համբուրել նրա ձեռքը: Մեկ, երկու ընկերական բնույթի համբույրից հետո դու ավելի արագ ու համարձակ կկողմորոշվես: Երբեք ընկերներիդ չասես քո ամաչկոտության ու վախի զգացողության մասին: Նրանց ծիծաղը կարող է խորը հետք թողնել քո ներքնաշխարհում: Հե- տեւիր այլ համբուրվող զույգերի գործողություններին: Նայիր, թե ինչպես են համբուրվում ֆիլմերում. հետեւիր նրանց շարժումներին, շուրթերին, աչքերին: ՀԱՇՏՈւԹՅԱՆ ՀԱՄԲՈւՅՐ Պարտադի±ր է հաշտվելուց հետո համբուրվել: ԱՅՈ: Որովհետեւ այն ավելի արագ է անց կացնում խռովության ու վիրավորանքի պատճառած ցավերը: Որպեսզի սա աշխատի հարկավոր է անկեղծ լինել: Անկեղծության բացակայության դեպքում կարող է հակառակ ազդեցությունն ունենալ: Հաշտության համբույրից առաջ շատ դրական ազդեցություն կունենա ի նշան հաշտության կատարված որեւէ արտահայտություն: Օրինակ. ՙԱրի էլ երբեք չվիճենք՚ կամ ՙԵս սխալ էի՚: ՄԻ ՔԱՆԻ ԸՆԴՀԱՆՈւՐ ԽՈՐՀՈւՐԴՆԵՐ Համբույրը չի լինում ճիշտ եւ սխալ: Համբույրը զգացմունքի ինքնաբուխ արտահայտումն է: Երբեք պետք չէ մտածել, թե այն ինչպես կստացվի: Կարեւորը, որ կստացվի: Պետք է լինել հարգալից ու ամենակարեւորը նուրբ եւ քնքուշ: Միշտ պետք է հիշել, որ քնքշանքին եւ ուշադրությանը չի կարող փոխարինել ոչ մի խոսք: Մի ընդհատեք համբույրը, եթե զգում եք, որ դա աղջկան դուր է գալիս: Շարունակեք պարգեւել աղջկան կրքոտ ու անկեղծ համբույրներ այնքան ժամանակ, մինչեւ որ զգաք, որ առայժմ նա գոհացած է: